بررسی شرایط رویشگاهی و علل استقرار بیشه زار انجیر وحشی در کوهستان شیرکوه یزد

چکیده : شناخت شرایط رویشگاهی گونه های درختی و درختچه ای، زمینه ساز معرفی هر چه بهتر گونه ها و اعمال مدیریت بهینه در خصوص آنها است. هدف پژوهش بررسی شرایط رویشگاهی و تاثیرات برخی پارامترهای اکولوژیکی در پراکنش گونه انجیر وحشی (ficus johannis) در دو زیرحوزه مزرعه قبله و صادق آباد ( بخشی از کوهستان شیرکوه) می باشد. در این پژوهش شرایط اقلیمی با استفاده از اطلاعات نزدیکترین ایستگاه های هواشناسی و وضعیت خاک رویشگاه با برداشت نمونه ها و آنالیز فیزیکوشیمیایی مشخصه های هدایت الکتریکی عصاره اشباع، اسیدیته، آهک، بافت و درصد سنگریزه اندازه گیری شد. ضمن انجام مطالعه فلورستیک، با انجام آماربرداری به روش خط نمونه و برداشت 28 خط نمونه، وضعیت کمی و کیفی در دو زیرحوزه مورد مطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطالعات فلورستیک انجام شده در رویشگاه مورد مطالعه تعداد 34 خانواده، 76 جنس و 90 گونه گیاهی در دو زیرحوزه مورد بررسی شناسایی گردید. تیره های compositae با 21 درصد (19 گونه) و labiatae با 11 درصد (10 گونه) به ترتیب بیشترین غنای گونه ای را در دو زیرحوزه مورد بررسی دارا هستند. اشکال زیستی منطقه شامل کامفیت 55 گونه (61%)، تروفیت و همی کریپتوفیت 10گونه (11%)، میکروفانروفیت 7 گونه (8%)، نانوفانروفیت 4 گونه (5%)، ژئوفیت 3 گونه (3%) و مزوفانروفیت1 گونه (1%) می باشد. از 90 گونه گیاهی موجود در منطقه 15 گونه گیاهی اندمیک ایران می باشد. اقلیم منطقه خشک معتدل و متوسط بارش سالیانه منطقه مورد مطالعه 177/4میلی متر و متوسط دمای سالیانه 14/4 درجه سانتی گراد تعیین گردید. نتایج خاک شناسی نشان داد که گونه انجیر وحشی در خاک های غیر شور تا کمی شور و قلیایی با ph8/39-7/74 و بافت شنی - لومی رشد می کند. یافته های این پژوهش در دو زیرحوزه مورد مطالعه نشان داد که انجیر وحشی گونه ای صخره-دوست و آب دوست می باشد و بیشتر در حاشیه دره ها (به دلیل رطوبت بیشتر) مشاهده شد. نتایج برآوردهای کمی برای قسمت های دارای پوشش گیاهی نشان داد در زیرحوزه مزرعه قبله به طور متوسط 46 پایه درختچه انجیر وحشی و متوسط درصد تاج پوشش این گونه 3/51% می-باشد. در زیرحوزه صادق آباد به طور متوسط 49 پایه درختچه انجیر وحشی و متوسط درصد تاج-پوشش این گونه 7/76% می باشد. نتایج بررسی مشخصه های کیفی گونه انجیر وحشی در دو زیرحوزه مورد مطالعه نشان داد که وضعیت کلی مشخصه های کیفی این گونه متوسط بود. عارضه خشکی سرشاخه در اکثر پایه های انجیر وحشی وجود دارد و از نظر مشخصه آسیب-دیدگی تنه اکثر پایه های انجیر وحشی سالم بودند.